شاخص نمود رنگ یا CRI

شاخص نمود رنگ یا CRI مخفف COLOR  RENDERING  INDEX  می باشد و یکی از مهم ترین خصوصیات برای به کارگیری لامپ ها و بالتبع چراغ ها است که  به زبان ساده یعنی:

 منبع نور مصنوعی چقدر توانایی نمایش واقعی و صحیح  رنگ ها را در مقایسه با نور خورشید دارد

دیگر اسامی شاخص نمود رنگ :

شاخص نمود رنگ به صورت میزان رنگ دهی، شاخص تجلی رنگ ،درصد بازتاب رنگ و Ra نیز به کار برده می شود که همه این اصطلاحات سعی در رساندن یک مفهوم واحد را دارند

CRI بدون واحد اندازه گیری است و به صورت یک عدد بیان می شود و از عدد ۰ تا ۱۰۰ قابل استفاده است ولی بدترین منبع نور مصنوعی از نظر شاخص نمود رنگ ( بخارسدیم کم فشار)  شاخص نمود رنگی برابر ۲۰ دارد. هر چه این عدد به ۱۰۰ نزدیکتر باشد نمود رنگ واقعی تر است.شاخص نمود رنگ خورشید ۱۰۰ در نظر گرفته می شود زیرا تمام طیف ها را در خود دارد یعنی تمام طول موج های ۳۸۰ تا ۷۸۰ نانو متر را در خود جای داده است

شاخص نمود رنگ دقیقا چه می گوید؟

شاخص نمود رنگ بیان می کند که طیف نور منبع نور چقدر کامل است یعنی ازطیف قرمز تا بنفش را به چه میزان در خود جای داده است. اگر در منبع نور طیف سبز وجود نداشته باشد تمام اشیاء سبز رنگ با رنگ واقعی خود نمایش داده نمی شوند و ممکن است به صورت صحیح درک نشوند. مصداق این مطلب شاید برای شما نیز اتفاق افتاده است مخصوصا زمانی که قصد خرید پوشاک داشته اید به طوری که مجبور شده اید برای دیدن رنگ واقعی یک لباس آن را از فروشگاه بیرون برده و زیر نور خورشید مورد بررسی قرار دهید تا از رنگ واقعی آن مطمئن شوید که در این حالت مشکل از شاخص نمود رنگ چراغ های ان فروشگاه می باشد!

برای مکانهایی که نمایش واقعی رنگ اهمیت زیادی دارد مانند فروشگاه های پوشاک، صنایع نساجی، سالن های آرایش و گریم، فروشگاههای فرش و غیره باید از چراغ هایی با CRI بالاتر از ۹۰ استفاده نمود

شاخص نمود رنگ توسط  چه سازمانی معرفی شد؟

CRI  برای اولین بار در سال ۱۹۶۵ دقیقا پس از ظهور لامپهای فلورسنت توسط کمیته بین المللی روشنایی( CIE )منتشر شد و در سال ۱۹۷۴ بهبود پیدا کرد و از آن زمان تا سال ۲۰۱۵ به عنوان معیار سنجش شاخص نمود رنگ منابع نور مصنوعی مورد استفاده قرار می گرفت اما با پیشرفت سریع علم رنگ و تکنولوژی تولید  LED  ها، نیاز به تعریف جدیدی از این معیار حس شد و انجمن مهندسی روشنایی (IES)  وارد عمل شد و استانداردی تحت عنوان TM-30-15  را معرفی نمود که در این مقاله  قصد پرداختن به جزییات آن را نداریم ! زیرا استفاده از آن به طور رسمی اعلام نشده است و هنوز در حال تکمیل می باشد

چرا شاخص نمود رنگ مهم است؟

به کارگیری منابع نور مصنوعی با شاخص نمودرنگ پایین، سبب از بین رفتن آسایش بصری و کارایی بصری  نیز می شود و حس تعلق به فضا و ماندن در فضا  را به شدت کاهش می یابد از این رو استاندارد EN 12464-1 مقادیر استاندارد را برای فضاهای مختلف بیان نموده است البته ذکر این نکته ضروری است که استاندارد حداقل کیفیت است.

در کشور ما متاسفانه استفاده از لامپهای فلورسنت هنوز بیشترین تقاضا را دارد که  پوشش داخلی این نوع لامپ ها عمدتا از هالو فسفات می باشد که CRI حدود ۵۰ تا ۶۰ را دارد!!! یعنی تا الان رنگ ها را در زیر نور این نوع لامپ ها افتضاح ! می دیدیم

منابع نوری که منحنی توزیع طیفی توان (SPD) پیوسته دارند دارای CRIبالاتری نسبت به منابع نوری با منحنی توزیع طیفی توان گسسته هستند

نمونه منبع نور با منحنی توزیع طیفی توان پیوسته لامپ های رشته ای و نمونه منبع نور با توزیع طیفی توان گسسته ، لامپ های فلورسنت هالو فسفات هستند

اما در لامپ ها و چراغ های  LED نیز پیشرفت های چشمگیری در زمینه CRI رخ داده است به طوری که برخی تولید کنندگان ادعا می کنند به CRI بالای ۹۵ دست یافته اند

با همه توضیحات بالا وقت ان رسیده است که به CRI لامپ ها و چراغ ها بیشتر توجه کنیم و آن را یکی از ملاک های مهم انتخاب قرار دهیم

مزایای شاخص نمود رنگ بالا:

دانستن نکات بالا به شما کمک می کند که در هنگام خرید لامپ و یا چراغ به یاد داشته باشید که شاخص نمود رنگ بالا می تواند :

• سبب حضور بیشتر مشتری در فروشگاه شما بشود و در نتیجه احتمال خرید بالا می رود
• سبب بشود تا مشتری رنگ اجناس را واقعی تر ببیند و در نتیجه در انتخاب اجناس با اطمینان بیشتری اقدام نماید
• سبب بشود تا مرجوعی اجناس و یا خدمات شما کاهش یابد و در نتیجه اعتبار کسب و کار شما را افزایش دهد
• سبب بشود تا در منزل خود احساس راحتی بیشتری بکنید در نتیجه بر خلق و خو و عملکرد شما تاثیر بگذارد